Doordat of omdat

Het kiezen tussen “doordat” of “omdat” is een veelvoorkomend struikelblok, zelfs voor mensen die Nederlands als moedertaal spreken. Toch is het verschil eigenlijk heel logisch als je de basis kent. In deze blog leggen we helder uit wanneer je welk woord gebruikt, met voorbeelden, ezelsbruggetjes en een korte quiz om je kennis te testen.

Het verschil tussen doordat en omdat

Het verschil zit hem in wat je wilt zeggen: een oorzaak of een reden.

1. Gebruik “doordat” om een oorzaak aan te geven:
   • Een oorzaak is iets dat buiten jouw wil om gebeurt, een gebeurtenis waar je geen controle over hebt.
   Voorbeelden:
   • Doordat het regende, werd de wedstrijd afgelast.
   • Het verkeer stond vast doordat er een ongeluk was gebeurd.
2. Gebruik “omdat” om een reden aan te geven:
   • Een reden is iets dat je bewust doet of kiest. Het geeft aan waarom iemand iets doet.
   Voorbeelden:
   • Ik bleef thuis omdat ik moe was.
   • Ze lachte omdat ze een grap hoorde.

Ezelsbruggetjes voor doordat en omdat

1. Oorzaak is buiten jou, reden is binnen jou:
   • “Doordat” verwijst naar dingen die je overkomen.
   • “Omdat” gebruik je voor bewuste keuzes.
2. Vraag jezelf af: heb je controle?
   • Geen controle? Gebruik “doordat”.
   • Wel controle? Gebruik “omdat”.
3. Controle-check met vragen:
   • Waarom? (antwoord = omdat)
   • Waardoor? (antwoord = doordat)

Voorbeeld:

• Waarom bleef je thuis? Omdat ik moe was.
• Waardoor bleef je thuis? Doordat het regende.

Veelgemaakte fouten en hoe je ze voorkomt

1. Fout: Omdat het regende, kon ik niet fietsen.
   • Correct: Doordat het regende, kon ik niet fietsen.
   • Waarom? De regen is een oorzaak, geen bewuste reden.
2. Fout: Doordat ik zin had in chocola, haalde ik een reep.
   • Correct: Omdat ik zin had in chocola, haalde ik een reep.
   • Waarom? Hier gaat het om een bewuste keuze, geen externe oorzaak.
3. Fout: Omdat er een stroomstoring was, gingen de lichten uit.
   • Correct: Doordat er een stroomstoring was, gingen de lichten uit.
   • Waarom? De stroomstoring is een oorzaak, iets buiten je controle.

Test jezelf

Kun jij het verschil al goed toepassen? Probeer het met deze zinnen:

1. ___ het regende, bleven we binnen.
   • a) Doordat
   • b) Omdat
2. ___ ik hard had geleerd, haalde ik een hoog cijfer.
   • a) Doordat
   • b) Omdat
3. De trein was vertraagd ___ een technische storing.
   • a) Doordat
   • b) Omdat
4. Hij ging vroeg slapen ___ hij morgen een tentamen had.
   • a) Doordat
   • b) Omdat
5. ___ het feest luidruchtig was, belden de buren de politie.
   • a) Doordat
   • b) Omdat

Antwoorden:
1: a) Doordat
2: b) Omdat
3: a) Doordat
4: b) Omdat
5: a) Doordat

Oefening baart kunst

Met deze uitleg en ezelsbruggetjes kun je nu duidelijk onderscheid maken tussen “doordat” en “omdat”. Het geheim zit in het herkennen van een oorzaak of een reden. Blijf oefenen en je zult merken dat het steeds makkelijker wordt. Check ook even onze andere taaltips voor extra tips en tricks.

Heb jij nog andere tips of ezelsbruggetjes om “doordat” en “omdat” te onthouden? Laat het ons weten in de reacties!